Psychische klachten kosten organisatie vaak onnodig veel geld
Managers zien het vaak als de verantwoordelijkheid van de werknemer zelf om beter te worden, wanneer ze psychische klachten signaleren. Wanneer de klachten niet voortkomen uit zaken die op de werkvloer gebeuren, klinkt dat op het eerste gezicht logisch. In dit artikel vertel ik u over de risico’s van de gebruikelijke aanpak bij werkstress en psychische klachten. Ook vertel ik u hoe het beter kan.
Ten eerste wil ik u graag uitleggen dat het inderdaad geen taak of verantwoordelijkheid is van een manager of werkgever om een psycholoog in te schakelen voor een medewerker met mentale klachten, maar wel heel verstandig. Want als de medewerker er niet uit komt of maandenlang op een wachtlijst staan, blijft u zitten met de verminderde productiviteit en het werk dat blijft liggen. Investeren in een bedrijfspsycholoog is dan veel goedkoper dan afwachten.
Risico 1: Bagatelliseren
Werknemers met psychische klachten zijn meestal niet bekend met wat er met hen gebeurt en wat ze kunnen doen. Daarnaast komt het geregeld voor dat zij zich schamen voor hoe zij zich voelen. Dat levert risico’s op waar de werkgever hinder van kan ondervinden. De kans is groot dat de medewerker de psychische klachten zal bagatelliseren in de hoop dat het vanzelf over gaat. In deze fase is de werknemer minder productief, neemt geregeld een baaldag op en de klachten blijven gelijk of verergeren.
Risico 2: Foutieve diagnose door de medewerker
Meestal gaat hij zoeken op internet aan de hand van de klachten die hij ervaart. In deze fase is de kans groot dat de werknemer zichzelf een burn-out of depressie aanpraat en leest over de bijbehorende verzuimduur.
Risico 3: Overdiagnose door de huisarts
Later maakt de werknemer waarschijnlijk een afspraak met de huisarts, welke constateert dat er sprake is van vermoeidheid, somberheid en futloosheid. Dat is goed, zolang er maar adviezen komen die bijdragen aan herstel. Het risico is echter wel dat direct de term burn-out genoemd wordt, waardoor de werknemer het idee krijgt dat hij vrijwel niets meer kan. Dat wordt namelijk vaak een self-full-filling prophecy welke herstel ernstig vertraagt.
Risico 4: Vertraging van aanpak
De huisarts adviseert in deze gevallen vaak rust en verwijst meestal door naar een praktijkondersteuner GGZ of een eerstelijnspsycholoog. De werknemer meldt zich ziek en wacht op actie van de werkgever.
Risico 5: Vervreemding van de werkomgeving
Ondertussen zit de medewerker een aantal weken radeloos thuis, want de eerstelijnspsycholoog heeft waarschijnlijk een wachtlijst en besteedt de eerste bijeenkomsten aan het achterhalen van wat er aan de hand is. In deze fase is de werknemer weinig actief. Door gebrek aan perspectief en dag structuur raakt hij nog lustelozer dan voorheen.
Risico 6: Focus op (herstel van) klachten in plaats van op herstel
Wanneer de behandeling start bij de eerstelijnspsycholoog voelt hij zich veilig en begrepen. Hij gaat aan de slag met het bespreken van de klachten en mogelijk allerlei thema’s uit het leven. Na 2 maanden informeert de bedrijfsarts over het verloop van de behandeling. De eerstelijnspsycholoog reageert na een paar weken (want die wil eerst overleg met cliënt hebben en wacht daarvoor op de volgende afspraak) dat er vooruitgang is geboekt, maar er nog niet veel van werknemer verwacht kan worden op het werk. Deze argumentatie is vaak nauwelijks onderbouwd, vanwege focus op het belang van de cliënt en vanuit privacy overwegingen.
Risico 7: Weinig ambitieus plan van aanpak
De eerstelijnspsycholoog staat voor de cliënt: administratie en contact met bedrijfsartsen kan vanuit hun perspectief de cliënt schaden in dit gevoelige proces.
De bedrijfsarts kan hierdoor zijn werk niet goed doen en moeilijk starten met zijn doel: terugkeer op het werk. Daarom komt er van de bedrijfsarts een voorstel voor zeer geleidelijke re-integratie. Inmiddels zijn er 3 maanden verstreken waarin de werknemer vaak alleen voor koffie op het werk is geweest.
Risico 8: Mismatch tussen taken en motivatie
Wanneer de werknemer begint met re-integreren heeft hij moeite om in het ritme te komen. Zelfs het voorzichtige re-integratie plan valt in veel gevallen voor de werknemer zwaar. Voor u als manager is het lastig omdat u geen idee heeft wat u de werknemer in de beperkte aanwezigheid nog aan werkzaamheden kan laten doen. U wilt hem niet overbelasten, maar telkens klusjes bedenken is niet eenvoudig. De klusjes die u bedenkt zijn weinig motiverend voor de werknemer maar u moet toch wat. Den werknemer wordt zo onvoldoende gestimuleerd en zijn herstel ontwikkelt zich traag.
Risico 9: Geen advies omtrent preventie en terugval
De re-integratie verloopt traag en ongeveer 8 maanden na de ziekmelding is de werknemer weer 100% hersteld. Het is een hoge kostenpost geweest in de maanden dat de werknemer niet inzetbaar was en er wel salarislasten waren. De aanleiding van de klachten zijn vaak grotendeels onbekend gebleven voor u, waardoor u niet weet wat u kunt doen om terugval te voorkomen.
Bij Werkpsycholoog Nederland vinden wij dat dit beter kan. Beter voor de werknemer en beter voor u als werkgever.
- Wanneer een werknemer bij ons wordt aangemeld, beginnen wij binnen een week met een intake en analyse van het probleem. Indien wenselijk doen wij dat op locatie bij de werkgever.
- Vervolgens adviseren wij bedrijfsarts, werkgever en werknemer over het beste plan van aanpak voor de situatie. In onze visie blijft de werknemer met psychische klachten zo lang mogelijk (gedeeltelijk) aan het werk. Wij geven daarbij aan wat wel en niet haalbare taken zijn en in welke omgeving er het best gewerkt kan worden.
- Daarna bieden we korte en effectieve behandeling aan voor de problemen Regelmatig gaan werknemers na 5 gesprekken met onze psycholoog al weer volledig aan de slag. In zwaardere gevallen ligt dit rond de 8 gesprekken.
- In gevallen dat andere hulp nodig is verwijzen wij direct door naar de beste specialist, waarbij we kijken naar een korte wachtlijst.
- Na behandeling door de Werkpsycholoog ontvangt zowel de werknemer als de werkgever advies voor de toekomst. Op die manier helpen we u de kans op terugval te voorkomen.
Wanneer u verantwoordelijkheid neemt voor het aanpakken van de klachten en tijdig zorgt voor inzet van de juiste hulp, kan dit de duur van de re-integratie aanzienlijk verkorten. Wilt u weten wat wij voor u kunnen betekenen? Neem contact met ons op, we helpen u graag.
Wouter Vrooland is Werkpsycholoog in de regio Utrecht. Bij hem en zijn collega Werkpsychologen door heel Nederland kunt u terecht voor deskundige, praktische en resultaatgerichte hulp bij vraagstukken op het gebied van functioneren, werkstress en loopbaan.
Lees ook onze blog hoe je psychische klachten kan herkennen.
