Wat doe je tegen stress?
Veel mensen die naar ons doorverwezen worden of zich zelf bij ons aanmelden doen dat vanwege stressklachten. Er is nog geen sprake van burn-out, hooguit overspannenheid en de klachten zijn relatief gemakkelijk te verhelpen.
Zo werkt het
Stress is vaak het gevolg van langdurige spanning of angst. Spanning en angst zorgen ervoor dat het lichaam in een staat van alertheid komt. Deze staat van alertheid zorgt voor de mogelijkheid tot vechten of vluchten. het rendement van wat we doen. In de moderne tijd worden we veel minder blootgesteld aan gevaar. Toch zijn er wel degelijk dingen die ons op psychologisch en sociaal gebied bang maken en stress opleveren. Tegenwoordig hebben we vooral last van een te hoge werkdruk, emotionele gebeurtenissen en problemen in relaties. De situatie is anders dan vroeger, maar de reactie is hetzelfde. Het lichaam wordt geactiveerd voor actie en komt in een staat van paraatheid. Daar kun je gelukkig heel goed wat aan doen.
De werking van stresshormonen
Het activeren van het lichaam gaat via stresshormonen, adrenaline en cortisol genaamd. Een hormoon is te vergelijken met een postbode. Het draagt een boodschap bij zich, verplaatst zich door het lichaam via het bloed en geeft op de plek van bestemming de boodschap af. Een stresshormoon zorgt zoals gezegd dus voor paraatheid van het lichaam. Zodra we in een stressvolle situatie terechtkomen, maakt ons lichaam het kortwerkende stresshormoon adrenaline aan, dat ons op slag startklaar maakt om te vechten of te vluchten. De bloeddruk stijgt, het hart gaat sneller kloppen en er komt meer energie vrij in het lichaam. Het lichaam gaat de uitdaging aan. Kort na de adrenalinestoot maakt het lichaam cortisol aan, het langwerkende stresshormoon. Onder invloed van cortisol stijgt de bloedsuikerspiegel; het lichaam krijgt meer energie om weerstand te bieden.
Wanneer de factoren die stress en spanning veroorzaken verdwijnen, zal ook het lichaam zich herstellen. Wanneer de oorzaak echter niet weggaat, of als iemand niet in staat is om zich te herstellen, blijft het lichaam in een staat van stress. De positieve effecten van de stresshormonen kunnen dan op korte en lange termijn negatieve effecten opleveren. We worden vatbaarder voor ziektes, raken vermoeid, zijn prikkelbaar en een deel van de hersenen blijft overactief, waardoor we last kunnen hebben van slechte concentratie, verminderde geheugenfunctie en slaapproblemen.
De oplossing is het wegnemen van de factoren die de stress en spanning veroorzaken. Helaas is dit makkelijker gezegd dan gedaan. Niet altijd is de oorzaak van stress volledig weg te nemen. Wat we beter in de hand hebben is de manier waarop we omgaan met stress.
Slapen, rusten en bewegen
Allereerst is een goede nachtrust ontzettend belangrijk. Slapen is de manier om het lichaam te laten herstellen van alle inspanningen. Het lichaam en de hersenen komen weer tot rust, dingen die overdag worden meegemaakt worden verwerkt en opgeslagen. Ook vindt er tijdens de slaap aanvulling van de energievoorraad plaats. Goed slapen doe je in een koele slaapkamer met een beetje frisse lucht. En ruim voor het slapen vermijd je alle stressoren en druktemakers, zoals email en sociale media.
Naast slaap is rust ontzettend belangrijk. Meer rust nemen lijkt een open deur, maar juist rust is wat veel mensen met stress zichzelf ontzeggen. Net als tijdens het slapen herstelt het lichaam tijdens het nemen van rust. Door af en toe rust te nemen, een pauze van 5 minuten kan al verschil maken, ervaar je minder spanning en kan je uitdagingen beter aan.
Als laatste is het goed om de aandacht te leggen op bewegen. Juist als je moe en gestrest bent is beweging de uitkomst. Door te bewegen krijg je energie, ontspan je de geest en verbetert het zelfvertrouwen. Daarnaast maakt het lichaam bij bewegen endorfines aan. Dit zijn stofjes in het lichaam die zorgen voor een gevoel van euforie en geluk. Wandelen, hardlopen of tuinieren, het soort beweging maakt niet uit. Kies een vorm van bewegen die je leuk vindt, zodat je het langer vol houdt.
Rick Ernst studeert geneeskunde en psychologie aan de Universiteit van Utrecht. Hij draagt bij aan onze dienstverlening door ingewikkelde medische, psychologische processen, zoals stress, simpel uit te leggen, zodat iedereen daar zijn voordeel mee kan doen. Blijf op de hoogte en volg Volg @Werkpsycholoog op Twitter voor tips om uw werk leuker en gemakkelijker te maken!
