Iedereen die te maken krijgt met werknemers die last ondervinden van meer stress dan zij kunnen hanteren, moet weten dat er een verschil is tussen overspannenheid en een burn-out. Het signaleren van het verschil is belangrijk omdat beide situaties vragen om een andere behandeling van de klachten en een eigen aanpak hebben bij terugkeer op de werkvloer.
Verschil overspannenheid en burn-out
Overspannenheid is het gevolg van overmatige spanning. Overspannen mensen kunnen tijdelijk niet goed functioneren in het werk en sociaal contact. Een burn-out is ook het gevolg van overmatige spanning, maar is opgelopen gedurende een langere periode van stress, vaak minimaal een jaar.
Mensen met een burn-out ervaren nog veel sterker dan mensen met ‘gewone’ overspannenheid dat ze geen controle meer hebben over hun functioneren. Zij voelen extreme vermoeidheid, emotionele uitputting, een verminderd gevoel van competentie en een emotionele afstand ten opzichte van hun werk of andere taken. Het herstel van een burn-out duurt beduidend langer en vergt een meer geleidelijke opbouw dan het herstel van overspanning.
Hoe ontstaat de verwarring?
In Nederland wordt het woord burn-out de laatste jaren regelmatig ten onrechte gebruikt. In de media is de laatste maanden geschreven dat een aanzienlijk deel van de mensen die werken burn-out klachten heeft zoals; vermoeidheid, moeite met concentreren, een verminderd geheugen en gespannenheid. Dergelijke klachten komen inderdaad vaak voor, maar horen ook bij de gewone stress die we tijdens het werk (en leven) ervaren. In het geval van overspannenheid zijn deze klachten vrijwel voortdurend aanwezig. Je ondervindt hevige spanningen maar werkt hiermee door. Wanneer je helemaal niet in staat bent om te werken door deze klachten en ook niet meer herstelt is het een burn-out. Je bent opgebrand, tot stilstand.
Waarom het verschil zo belangrijk is
Met een burn-out sta je vooraan een langdurige periode van herstel, waarin functioneren op het werk aan beperkingen onderhevig is. Wanneer onterecht de stempel burn-out op de stressklachten wordt gezet dreigt het gevaar dat mensen er al rekening mee gaan houden dat ze niet meer inzetbaar zijn; ze gaan zich naar de burn-out verschijnselen gedragen. De beleving van de klachten en de bijbehorende beperkingen worden in de meeste gevallen dan heftiger. Wat als gevolg heeft dat het herstel langer zal duren. Voorbarig gebruik van het woord burn-out kan dus leiden tot een langer hersteltraject. Dit zorgt er niet alleen voor dat het meer tijd in beslag neemt, maar heeft ook hogere kosten als direct gevolg.
Wanneer werknemers kampen met stressklachten is het aan te raden om in een vroeg stadium in te grijpen en te starten met een professionele begeleiding. Met de juiste diagnose krijgt u de juiste behandeling en kunt u de problemen adequaat aanpakken. De behandeling verdient zichzelf in bijna alle gevallen terug doordat het herstel sneller en beter verloopt.
Wil je dit met je werkgever bespreken? In onze flyer 2024-08 AANPAK PSYCHISCHE KLACHTEN KAN VEEL BETER leggen we uit hoe de investering voor onze hulp zichzelf terugverdient voor je werkgever.
Burn-out Assessment Tool (BAT)
Voor medewerkers die twijfelen aan de aard en ernst van hun klachten hebben we de Flyer energiebalans gemaakt met laagdrempelige uitleg over overspannenheid en burn-out. Medewerkers kunnen ook via onze website (gratis) de Burn-out Assessment Tool invullen; het resultaat is een inzicht in de ernst van de klachten en kans op ontstaan van burn-out.
Over de schrijver van dit artikel
Wouter Vrooland is Registerpsycholoog Arbeid & Organisatie, initiatiefnemer van Werkpsycholoog Nederland. Heeft u een vraag over dit blog of wilt u hierover in gesprek gaan? Wij kijken uit naar uw reactie.
Over Werkpsycholoog Nederland B.V.
De missie van Werkpsycholoog is om werken prettig en waardevol te maken iedereen die dat wil. Dat doen we door kennis te delen en door mensen in persoonlijke gesprekken en trainingen inzichten te geven over zichzelf en hun situatie en door te helpen drempels te overwinnen. Of je nou werkstress hebt, andere psychische klachten of dat je wilt leren effectiever om te gaan met uitdagingen op je werk: je kunt bij ons terecht voor deskundige, praktische en resultaatgerichte hulp voor een fijnere manier van werken en leven.