Slaaptekort en stress versterken elkaar
Goede slaap is essentieel voor het menselijk lichaam. Het immuunsysteem, de fysieke gesteldheid en de mentale gezondheid functioneren beter bij een uitgeslapen persoon. Dat is omdat deze systemen herstellen gedurende de nachtrust. Een slechte kwaliteit slaap is gelinkt aan hart- en vaatziekten, obesitas, diabetes, depressie en angst. Voldoende goede slaap is dus belangrijk.
Volgens aanbevelingen van ‘The American Academy of Sleep Medicine and Sleep reasearch Society’ is een totaal van minstens 7 uur slaap per nacht op een regulaire basis nodig voor een volwassene tussen de 18 en 60 jaar. Baby’s, kinderen en tieners hebben zelfs substantieel meer slaap nodig.
Slaaptekort, veel mensen hebben er last van
Onvoldoende of slecht slapen blijkt echter een groot gezondheidsprobleem in Nederland te zijn. Uit onderzoek van het GFK komt naar voren dat in 2015 bijna 1/3 van de Nederlandse bevolking (28%) aangaf in het afgelopen jaar last te hebben gehad van slaapproblemen. Hierbij kan worden gedacht aan het moeilijk in slaap komen, moeite hebben met in slaap blijven, te vroeg wakker worden en niet uitgeslapen voelen. Naast verminderd concentratievermogen en psychische klachten als prikkelbaarheid en stressgevoeligheid, kan het zoals hierboven beschreven, ook een lichamelijk minder functioneren veroorzaken
Meer stress, slechtere nachtrust?
Stress is een bekende vijand van een goede nachtrust. Stress maakt het lichaam alert en brengt het in een staat van paraatheid en put het daarmee op lange termijn uit. Bij uitputting wordt al snel gedacht aan betere kwaliteit van slaap, maar het tegendeel is waar. Stress vermindert de hoeveelheid goede slaap en zorgt voor een slechtere nachtrust. Oorzaken van stress op de werkvloer zijn hoge werkdruk , gebrek aan controle en regelmogelijkheden en onvoldoende sociale steun . Al piekerend komt men dan thuis en de ervaringen kunnen slecht worden losgelaten. Met slecht slapen als gevolg.
Slechte nachtrust, meer stress?
Arbeidspsycholoog Michelle Van Laethem heeft recent ook een omgekeerde relatie gevonden. Naast dat werkstress zorgt voor een slechte nachtrust, is een slechte nachtrust ook voorspellend voor een verhoogde werkstress. Je belandt dus als het ware in een vicieuze cirkel. Stress zorgt voor een slechte slaap wat op zijn beurt weer zorgt voor meer stress.Het verminderen van stress is dan ook belangrijk om de kwaliteit van de slaap te verbeteren. Een betere kwaliteit slaap levert op zijn beurt weer minder stress op. Verminderen van stress lijkt makkelijker gezegd dan gedaan, maar gelukkig zijn er genoeg dingen die je zelf kan doen.
Tips om de vicieuze cirkel te doorbreken
Tips voor energieker werken:
- Houdt werk en privé gescheiden; werk alleen bij uitzondering door na werktijd. Zorg daarnaast voor activiteiten die herstel bevorderen en voldoening geven (sporten en bewegen, hobby’s, met vrienden afspreken, tijd met familie doorbrengen)
- Houd gedurende de werkdag voldoende pauze, dit helpt om de stress te laten zakken en keuzes te maken om wat goed is om te doen
- Geef op tijd aan als de werkdruk te hoog is, maak het bespreekbaar
- Stel grenzen en vraag hulp als het niet lukt om de stress zelf te verminderen.
- Neem voldoende rust, eet en drink gezond
Tips voor beter slapen:
- Verbeter de slaaphygiëne (voldoende lichaamsbeweging overdag, vaste bedtijden, vermijd nicotine, cafeïne en alcohol).
- Weer elektronische apparaten zoals telefoons en televisies uit de slaapkamer. Het licht van deze schermen geeft namelijk een seintje naar je hersenen om wakker te blijven.
- Slaap alleen overdag als dat echt nodig is, dit helpt ook om ’s avonds in te slapen en ’s nachts door te slapen.
Rick Ernst studeert geneeskunde en psychologie aan de Universiteit van Utrecht. Hij draagt bij aan onze dienstverlening door ingewikkelde medische, psychologische processen, zoals stress, simpel uit te leggen, zodat iedereen daar zijn voordeel mee kan doen. Blijf op de hoogte en volg @Werkpsycholoog op Twitter voor tips om uw werk leuker en gemakkelijker te maken!
