Er zijn vele manieren om (wetenschappelijk) naar het onderwerp ‘motivatie’ te kijken; daarmee zijn bibliotheken te vullen. Om het geheel in- en overzichtelijker te maken voor mijn cliënten, stel ik hen daarbij vaak de volgende vraag: “Welke bezigheden pak je met plezier, snel en/of doeltreffend op?” . Grote kans dat zij dan vertellen over bezigheden waarvoor zij zowel getalenteerd als intrinsiek gemotiveerd zijn. Bezigheden die goed aansluiten bij je talenten en intrinsieke motivatie zijn een soort bergwegen waar je lekker vanaf fietst. ‘In een flow zitten’ noemen sommigen dat. Het tegenovergestelde is ook mogelijk: bezigheden waar je jezelf steeds toe moet zetten, die je (gaan) tegenstaan en die je merkbaar veel energie kosten.
Iets moeten doen is vaak een ongewenste vorm van extrinsieke motivatie. In de regel zal dit je vermoeider maken en stress veroorzaken. Je moet als het ware steeds een gevoelsmatige berg op fietsen. Of in een wat kleinere, vaak sluipende vorm: je moet steeds een heuveltje over en het toch maar ‘even’ doen. Je batterij raakt dan (ongemerkt) steeds leger en laadt niet op als de bijbehorende voldoening uitblijft.
Steeds bergje af fietsen wordt natuurlijk ook snel saai; je wordt er niet beter, wijzer of sterker van. Vanuit je eigen motivatie een berg op fietsen of een drempel nemen is daarom zeker zo leuk, leerzaam en uitdagend. Maar die weg moet dan niet te stijl of te lang zijn. Er moet snel genoeg een moment zijn dat je op de top staat, blij bent en daarna lekker de berg af kan ‘vliegen’.
Stel jezelf eens de volgende vragen over je werk:
- Welke taken/bezigheden voelen als de berg op fietsen? Hoe lang achter elkaar vind je dat prettig? Hoe lang houd je dat meestal vol?
- Hoe vaak en hoe lang daal je vlotjes – of misschien zelfs hard fietsend – de berg weer af?
- Wat is daarin een voor jou prettige balans tussen berg op en berg af fietsen? Ben je een geboren klimmer of toch meer het sprintkanon?
- Hoe vaak sta je tussentijds op een bergtop? En hoeveel voldoening geeft zo’n topmoment je dan?
Met de antwoorden op de bovenstaande vragen kun je bepalen of je huidige fietsroute wel passend is. Kijk ook eens terug in de tijd of het anders was? Je weet dan hoe je gemotiveerd, gedreven en energiek kunt blijven. Of je ontdekt dat je energie- en motivatie-balans verstoord is, en dat het dus tijd wordt om in actie te komen en je fietsplan te veranderen, desgewenst met professionele ondersteuning.
In de volgende nieuwsbrief zal ik uitgebreid aandacht besteden aan de combinatie van motivatie, stressoren en persoonlijkheidskenmerken. Is het bijvoorbeeld prettig als alles duidelijk en gecheckt is? Of is het juist vervelend en stresserend als je je creativiteit door allerlei procedures niet kwijt kan in je werk?
Arco Poot is Werkpsycholoog in de regio Rotterdam. Bij hem en zijn collega Werkpsychologen kun je terecht voor deskundige, praktische en resultaatgerichte hulp bij vraagstukken op het gebied van functioneren, werkstress en loopbaan. Volg @WerkpsychNL op Twitter voor de beste tips en maak jouw werk leuker en gemakkelijker!
