Wanneer een werknemer last heeft van psychische klachten gaat hij of zij meestal eerst naar de huisarts om daar over te praten. Die schrijft dan rust voor, of een rustgevend medicijn of verwijst door naar een psycholoog. Zo heeft de werkgever er de minste bemoeienis mee, al is het maar de vraag of dat altijd verstandig is.
Om een goede keuze te maken over wie er ingeschakeld wordt, is het van belang dat u weet wat de verschillen zijn met betrekking tot de behandeling van psychische klachten. Hieronder beschrijven we de verschillende opties en de voor- en nadelen voor werkgevers en werknemers.
Huisarts
Een huisarts is breed opgeleid en is daarom een goed aanspreekpunt voor een werknemer die twijfelt over wat er precies aan de hand is. Voordeel van bezoek aan de huisarts is dat er snel een diagnose kan worden gesteld. Dat is bijna altijd een goed begin, want dan weet de werknemer globaal wat er aan gedaan moet worden. Een groot nadeel is dat er, in het geval er rust en/of medicatie wordt voorgeschreven, helemaal geen aandacht is voor terugkeer naar de werkvloer, waardoor dat vrijwel altijd onnodig lang duurt.
Eerstelijnspsycholoog
Als leken over een psycholoog spreken gaat het in de meeste gevallen om dit type psycholoog. Zo’n psycholoog heeft na de universitaire opleiding psychologie nog een opleiding achter de rug waarin waarin behandeling van psychische klachten centraal staat. Deze psycholoog onderzoekt de klachten van de cliënt, stelt een diagnose, behandelt en sluit weer af. Het voordeel van behandeling door een eerstelijnspsycholoog is dat de werkgever hiervan geen kosten heeft. Het nadeel is ook weer dat er meestal geen aandacht is voor de mogelijkheden van terugkeer naar de werkvloer. Daardoor blijven werknemers vaak onnodig lang thuis of ineffectief doormodderen op de werkvloer. De kans op terugval is ook groter. Dat er geen kosten zijn is in onze ogen dus slechts een marginaal voordeel, omdat de kosten van afwezigheid en ineffectief werkgedrag van de werknemer veel hoger zijn dan de kosten van de behandeling.
De werkwijze van zowel de huisarts als van de eerstelijnspsycholoog kan beschreven worden als een vorm van ‘klachtengericht werken’. Bij deze manier van werken is het eerste doel het verminderen van de klachten van de patiënt. De focus op klachten heeft het nadeel dat er maar naar één van de betrokken partijen gekeken word, namelijk: de werknemer. Voor de interactie tussen werknemer en werkgever is vaak weinig aandacht en voor de mogelijkheden voor re-integratie en wijziging van takenpakket of arbeidsomstandigheden ook niet. Dit maakt ook weer dat herstel langer duurt en het kan ook nadelige gevolgen hebben voor de duurzaamheid van het herstel van de werknemer.
Arboarts of bedrijfsarts
Het gaat hier om een arts die werkt voor zichzelf (een zzp-er) of voor een arbodienst. Deze arts is net als de huisarts breed opgeleid en kan zeer diverse klachten goed duiden. Een arboarts of bedrijfsarts kan adviseren over de inzetbaarheid en arbeidsomstandigheden en kan in overleg gaan met werkgever over de klachten. Voor verdere behandeling zal de bedrijfsarts doorverwijzen, meestal naar een bedrijfspsycholoog. Voordeel van advies van een bedrijfsarts is dat die ook advies over werkhervatting en de beperkingen geeft en dat er een plan van aanpak voor herstel wordt gemaakt. Het herstel op de werkvloer verloopt alleen hierdoor al sneller.
Bedrijfspsycholoog
Een bedrijfspsycholoog heeft zich gespecialiseerd in mens en arbeid en heeft de nodige kennis van werkprocessen en zal daarom altijd proberen een combinatie te vinden van wat goed is voor zowel het bedrijf, als voor de werknemer. Sommige bedrijfspsychologen hebben zich gespecialiseerd in arbeid en gezondheid en hebben dus ook veel kennis van beroepsziekten zoals burn-out. Zij kunnen werkgevers adviseren over voorkomen en genezen en ook zelf de behandeling van werknemers uitvoeren.
Volgens Werkpsycholoog is kennis van zowel arbeidsprocessen als psychologie en mentale fitheid cruciaal voor adequate behandeling van werknemers met psychische klachten. Om te ontdekken wat de invloed is van het takenpakket en de werkomstandigheden op de werknemer. En om te zien wanneer er iets moet veranderen in de werkhouding van de werknemer, opdat de klachten zich niet opnieuw voordoen. Wij adviseren werkgevers dus steevast om te investeren in de juiste behandeling en zich daarmee te verzekeren van goed advies voor de werkvloer en de kans op onnodig lange uitval te verkleinen.
Voordelig alternatief
Sommige werknemers houden desondanks liever vast aan de wens dat werknemers zelf de behandeling betalen. Een voordelig alternatief is dan om een bedrijfspsycholoog net als de bedrijfsarts mee te laten kijken met de behandelaar die de werknemer zelf heeft gekozen. Die bedrijfspsycholoog kan adviseren over het proces, controleren of er voldoende vooruitgang is en samen met de bedrijfsarts advies uitbrengen omtrent werkhervatting en preventie van terugval.
Bij Werkpsycholoog hebben we hiervoor de ‘snelle re-integratie’ methode. Voor slechts € 495,- krijgt u dan een intake en 2 gesprekken waarin de terugkeer naar werk wordt besproken en vastgelegd.
Wouter Vrooland is Werkpsycholoog in de regio Utrecht. Bij hem en zijn collega Werkpsychologen kun je terecht voor deskundige, praktische en resultaatgerichte hulp bij vraagstukken op het gebied van functioneren, werkstress en loopbaan.