Burn-out ontstaat vrijwel altijd bij hardwerkende, gedreven mensen met een groot verantwoordelijkheidsgevoel
Een burn-out is een hardnekkige, chronische toestand van lichamelijke en vooral psychische klachten. Kenmerkend zijn forse vermoeidheid, emotionele uitputting, distantie ten opzichte van het werk en een verminderd gevoel van competentie. Mensen met burn-out hebben gemiddeld langer dan een jaar te veel van zichzelf gegeven, meestal zowel in werk als in het privéleven. De eerste uitingen zijn prikkelbaarheid, moeite met concentratie, vergeetachtigheid, vermoeidheid. Hetzelfde als bij een ‘gewone’ overspannenheid.
Burn-out aanpakken en terugval voorkomen
De behoefte om verantwoordelijkheid te nemen en zich flink in te spannen zit altijd wel in het karakter van mensen met een burn-out. Dat kan er niet uit en dat hoeft gelukkig ook niet. Bij Werkpsycholoog start de aanpak van burn-out met een uitgebreide analyse van de persoonlijke toestand en de werksituatie. Dit door psychologische vragenlijsten, een uitgebreide intake met cliënt en door contact met de betrokken manager(s) of personeelsadviseur van de cliënt. Vervolgens verloopt de behandeling van burn-out in drie fases.
Fase 1: herstel (duur 4 weken)
Psychisch en lichamelijk herstel zijn de eerste weken noodzakelijk, omdat er anders te weinig draagkracht is voor de rest van de behandeling. Dat herstel kan optreden door veel ontspanning en door lichamelijke inspanning. Veel mensen gaan tijdens de behandeling van een burn-out meer bewegen, meer creatieve dingen doen, meer tijd nemen om tot zichzelf te komen om zo weer energie op te doen. Door flink te ontspannen, komt er energie vrij om in werk en privé in te zetten.
De activiteiten van de Werkpsycholoog in deze fase: steunende psychologische begeleiding met gesprekken en concrete tips voor herstel en ontspanning.
Fase 2: inzicht (duur 4 tot 6 weken)
Na het eerste herstel is het cruciaal inzicht te verschaffen in de oorzaken van de burn-out (onbalans van de energiehuishouding). Dit gebeurt bij de Werkpsycholoog met een individuele aanpak, omdat de manier waarop de betrokken persoon structureel zijn grenzen overschreed ook altijd verschillend is. Zonder inzicht is herstel van burn-out erg moeilijk en terugval onvermijdelijk. Daarnaast is in deze fase nog veel ruimte voor ontspanning en de opbouw van lichamelijke conditie noodzakelijk.
De activiteiten van de Werkpsycholoog in deze fase: psychologische begeleiding met gesprekken over het recente verleden. Door verbanden te onderzoeken ontstaat inzicht in het ontstaan van de klachten en de mogelijkheden om zich daar tegen te wapenen. Soms is in deze fase al een voorzichtige terugkeer op de werkvloer mogelijk, soms ook niet.
Fase 3: leren en ervaren (duur 6 tot 16 weken)
De volgende stap in de behandeling is het aanleren van alternatief gedrag. Dat betreft enerzijds het herkennen en hanteren van grenzen met betrekking tot de belasting (dus voelen, monitoren van het eigen energieniveau en optreden wanneer nodig) en anderzijds het aanleren van gedragingen die overbelasting voorkomen. Dit leren gebeurt deels in de therapeutische praktijk (individueel en/of in een groep) en deels in de praktijk van werk en leven zelf.
Cliënten van de Werkpsycholoog worden bij aanvang van deze fase geadviseerd weer geleidelijk aan het werk te gaan. Meestal niet met de eigen taken, maar in een geleidelijk opbouwende schaal van taken en tijdsduur. Dat kan beginnen met een kop koffie met een collega en eindigt weken of maanden (afhankelijk van de leercurve van cliënt) later met volledige werkhervatting.
Kenmerkend voor de behandeling van burn-out bij de Werkpsycholoog
-
Geen wachttijden, cliënt kan direct beginnen.
-
Begripvolle en tegelijkertijd stimulerende aanpak, op wetenschappelijke basis.
-
Resultaatgerichte (ook wel ‘tijdcontingente’) werkwijze.
-
Aandacht voor de situatie op de werkvloer en goed en regelmatig overleg met de werkgever.
-
De werkgever kan vaak meer bijdragen dan in eerste instantie lijkt. Dit helpt het proces te versnellen en terugval te voorkomen.