Voorkomen van een burn-out is veel gemakkelijker dan genezen, want de periode van het herstel kan veel tijd in beslag nemen. In 6 tips beschrijf ik zo concreet mogelijk hoe je dat kan doen. Maar eerst leg ik uit hoe een burn-out ontstaat, want een goed begrip van de aandoening helpt bij het voorkomen.
Spanning ontstaat niet alleen op het werk
Daarnaast is goed te beseffen dat spanning niet alleen ontstaat als het druk is op het werk. Spanning ontstaat ook bij het wennen aan een nieuwe omgeving, bij het leren van nieuwe taken en bij het verwerken van een teleurstelling of verlies. Mensen die hoge eisen stellen aan zichzelf en hun prestaties en mensen die door velen aardig gevonden willen worden, lopen ook meer spanning op dan anderen. Zij moeten immers harder werken om aan de verwachtingen te voldoen. Tenslotte is het goed te weten dat over spanning vaak ontstaat wanneer mensen meerdere stressbronnen tegelijkertijd moeten hanteren.
10 Tips om een burn-out te voorkomen
Voorkomen van burn-out draait om creëren van momenten van ontspanning en voldoening, zodat je hersenen kunnen herstellen van druk en inspanning. Dit is overigens altijd prettig, je hoeft niet overspannen te zijn om goed voor je zelf te zorgen toch? Hier volgen 6 tips voor het voorkomen van spanningsklachten en burn-out.
TIP 1: Luister naar je gevoel en je lichaam
Ontdek wat jouw gevoel en energieniveau beïnvloedt en leer waar je energie van krijgt. Je kunt dit doen door elke dag eens in de paar uur op te schrijven hoe je je voelt. Geef je gevoel een cijfer, zodat je het later kunt vergelijken met je gevoel op andere momenten. Schrijf er ook bij wat je deed voorafgaand aan de notitie en wat je gedachten bepaalde. Je zult zien dat er zo al heel snel een patroon ontstaat waar je oorzaak en gevolg van je gevoelens in kunt ontdekken. Vervolgens kun je hier naar gaan handelen en je vaker prettig voelen.
TIP 2: Ontspan je hoofd
Om in topconditie te blijven hebben je hersenen (net als je spieren) geregeld rust nodig. Je kunt je hersenen rust geven door het rationele denken te dimmen. Dat doe je door andere gebieden in de hersenen aan het werk te zetten, bijvoorbeeld door te sporten, creatief werk te doen, fictie te lezen of door ontspanningsoefeningen (focus op je lichaam) te doen.
TIP 3: Doe het werk waar je ambitie ligt
Wanneer je weet waar je energie van krijgt, stuur dan je werk die kant op. Heel vaak is er veel meer mogelijk dan je denkt. Alleen al omdat energieke, enthousiaste mensen heel goed anderen voor zich kunnen winnen. Kies als het kan voor een baan die het beste bij je past. Of zoek er tenminste bezigheden bij die je leven boeiender en bevredigender maken.
TIP 4: Doe je werk met aandacht, de multi-tasking mind is een fabeltje
Naarmate mensen meer tegelijkertijd doen gaat er meer mis. Bovendien is het zeer inspannend voor de hersenen. Door dingen met aandacht te doen, ontstaat er rust en focus in je hoofd. Je krijgt je taken sneller af, maakt minder fouten en je beleeft er veel meer voldoening aan. Je kunt dit goed leren in een training mindfulness. Of met behulp van dit boekje van psycholoog Barbara Schure.
TIP 5: Bepaal je grenzen en wees assertief
Je gezondheid is de basis voor al je bezigheden in het leven. Je gezondheid dient dus altijd de hoogste prioriteit te krijgen. Het is een misverstand dat je daarmee anderen, bijvoorbeeld je werkgever, te kort doet. Door goed te zorgen voor je mentale en lichamelijke gezondheid, houd je je basis op orde. En dat is je vermogen om er te zijn voor anderen wanneer zij jou nodig hebben.
TIP 6: Wees lean en effectief, niet perfect
Jouw belangrijkste taken krijg je sneller gedaan wanneer je doelgericht aan de slag gaat en je niet laat afleiden. Goede tips hiervoor krijg je van een timemanagement trainer of coach, zoals bijvoorbeeld deze. Leer daarnaast tevreden te zijn met (ruim) voldoende resultaten, dan ben je veel eerder klaar en kun je verder met ander belangrijk werk. Goede tips om perfectionisme aan te gaan vind je hier.
Twijfel over jouw spanning of heb je hulp nodig?
Signalen waar je overmatige spanning aan kunt herkennen zijn: moeite met concentratie, besluiteloosheid, vergeetachtigheid, snel emotioneel of geïrriteerd, besluiteloosheid, moeite met slapen, lusteloosheid, onzekerheid, minder zelfvertrouwen en cynisme ten aanzien van werk en andere mensen. Ik raad je aan dergelijke klachten zeer serieus te nemen. Ze gaan namelijk niet vanzelf over.
Neem bij twijfel contact op met je eigen huisarts, die kan al redelijk inschatten in welk stadium van stress je verkeert. Indien nodig kan die je doorverwijzen naar een psycholoog of psychotherapeut. Ook verschillende loopbaancoaches kunnen je helpen bij het herstellen van de balans. En tenslotte ben je met vragen altijd welkom bij Werkpsycholoog Nederland B.V.
Wouter Vrooland is Werkpsycholoog in de regio Utrecht. Bij hem en zijn collega Werkpsychologen kun je terecht voor deskundige, praktische en resultaatgerichte hulp bij vraagstukken op het gebied van functioneren, werkstress en loopbaan.
Lees ook onze blog over positieve gedachtepatronen.
