Onlangs was ik met een klant aan het sparren over wat nu een goede bedrijfsarts of goede arboarts is. “In ieder geval niet een arts die veel spreekuren draait en lief is voor de medewerkers” zei de klant. Maar zeker ook niet een arts die de medewerkers zo snel mogelijk weer aan het werk stuurt om het verzuim laag te houden vond ik. Dat dilemma is hopeloos achterhaald. Onafhankelijkheid en actuele kennis van richtlijnen zijn natuurlijk belangrijk. Maar dat het onderwerp veel interessanter is, bleek toen ik hierover in gesprek raakte met bedrijfsarts Rashied Bakhtali, die mij vertelde over zijn idee van een organisatiedokter.
Een organisatiedokter temperatuurt de hele organisatie
Een organisatiedokter werkt samen met de organisatie aan het verbeteren van het werkklimaat, waardoor er veel minder tijd nodig is voor verzuim. Zoals de WHO in de ICF de gezondheid (functioneren en onvermogen) van een individu beziet in de context, doet de organisatie dokter dat ook. Zo’n dokter zorgt er dus voor de context waarin de mensen werken goed te kennen. Hij luistert naar alle geluiden in de organisatie, naar de OR, HR, de CEO, het management en iedereen op de werkvloer die iets te zeggen heeft. Ook gaat hij zelf op onderzoek uit, waar hij de omgeving nog niet goed kent.
Uiteraard werkt zo’n organisatiedokter aan preventieve inzet, zoals het promoten van een gezonde leefstijl. Maar hij adviseert ook over hoe je in de organisatie, tijdens het werk, de gezondheid faciliteert. Over hoe je stress behapbaar houdt, over hoe je zorgt voor omgangsvormen waarin iedereen zich prettig voelt. Hoe richt je het gebouw in, zodat iedereen prettig kan werken en hoe houd je iedereen betrokken als er veel thuis gewerkt moet worden? Daarnaast adviseert een organisatiedokter over amplitie. Amplitie is nog niet zo’n bekend woord, maar het houdt in dat medewerkers worden gemotiveerd om in hun kracht te komen. Om vooral hun sterke kanten te benutten, zo het beste uit zichzelf te kunnen halen en daar samen met de werkgever plezier van te hebben. De meeste mensen willen immers niet gemiddeld zijn, maar voelen zich veel gemotiveerder als er ergens flink in kunnen presteren.
Een organisatiedokter bundelt en richt de krachten van deskundigen
Een goede bedrijfsarts doet dat werk niet alleen, maar raadpleegt een team van deskundigen om de kwaliteit van werken verder te verbeteren. Denk aan een casemanager, een arbeids- en organisatiedeskundige, een vertrouwenspersoon, een mediator en een Arbeid & Organisatiepsycholoog. Door een goede samenwerking met die deskundigen zorgt hij er ook voor dat medewerkers en werkgevers niet voor dilemma’s komen te staan, zoals wel eens het geval is wanneer medewerkers zonder overleg met de bedrijfsarts een behandeling starten en adviezen meekrijgen waar de bedrijfsarts en werkgever niet van op de hoogte zijn.
Als arbeids&organisatie psycholoog is werken met zulke organisatiedokters een groot plezier. Want de verwijzing van een medewerker die hulp kan gebruiken is dan voorzien van een duidelijke opdracht, zodat ieder weet wat er verwacht wordt. Ook wordt de leidinggevende van de medewerker gecoacht, om herstel te bevorderen en nieuwe problemen te voorkomen. Verder kan ik de behandeling van begin af aan heel effectief inrichten, omdat ik door de bijgeleverde informatie over de context in de organisatie sneller door heb waar de knelpunten liggen en waar ik me op moet richten. Tenslotte komen er veel vaker dan bij de “spreekuurdokter” preventieve opdrachten voor, waarbij er relatief snel resultaat geboekt kan worden. Het moge duidelijk zijn dat samenwerken met een organisatiedokter leuker is, dus een bron van energie in het veeleisende krachtenveld van de arbodienstverlening.
Een organisatiedokter vergt lef van iedereen
De meeste bedrijfsartsen zouden zo’n adviesfunctie in de organisatie wel willen, maar komen er niet aan toe om die te verkrijgen. Een organisatiedokter moet het lef hebben om zijn mening te geven over hoe gezond de organisatie is en wat er beter kan en de organisatie moet er voor open staan. Soms is dat wennen, de managers en medewerkers die de adviezen ontvangen moeten daar ook open voor staan en tegen kunnen. Maar een goede discussie is goud waard en een organisatiedokter heeft met zijn kennis van de organisatie waar hij voor werkt al snel veel aanknopingspunten om werksituaties te verbeteren. Het verzilveren van die kansen maakt alle discussies de moeite waard.
Het resultaat is evident
Een organisatiedokter zorgt voor een grote mate van productiviteit, meer motivatie, minder verloop en ja, ook een lager verzuim. Zo’n organisatie die tot in de haarvaten goed presteert is bovendien zijn eigen marketing instrument. Je trekt dan als vanzelf nieuwe mensen aan en mensen praten op den duur enthousiaster over wat de organisatie levert en bijdraagt aan de maatschappij.
Dit artikel is geschreven door registerpsycholoog Arbeid&organisatie Wouter Vrooland, met de inspiratie van bedrijfsarts Rashied Bakhtali, waarvoor dank.
Bronnen:
WHO & International Classification of Functioning, Disability and Health
