Momenteel vragen sommigen in Nederland zich af of we wel genoeg maatregelen nemen om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Daarnaast horen we nog steeds vooral veel relativerende geluiden, “aan griep gaan jaarlijks veel meer mensen dood” en “het zijn alleen kwetsbare mensen die op de IC komen”.

We willen het niet voelen

En zo gaat dat eigenlijk al vanaf het begin. Eerst was het een probleem van China, toen van Italië. ver van ons bed. Een grote groep Nederlandse studenten vertrok gewoon naar Italië voor wintersport, terwijl al bekend was dat het virus daar heerste. “Dat gebeurt ons nooit” lijkt men te denken.
Zelf ging ik afgelopen vrijdag nog met mijn vrienden pokeren. Gezellig samen om de tafel met zijn vijven, eten, drinken, lachen en elkaar op de schouders kloppend bij een mooie ronde in het spel. Aan afmelden voor die bijeenkomst dacht er maar één. Die lijkt nu de verstandigste, want een van die vijf zit nu ziek thuis met de bekende verschijnselen van het virus.

Mondkapjes, moet dat nou?

Maar mondkapjes gaan we hier in Nederland echt niet dragen, “dat is voor Aziaten”. En “bovendien gebruiken mensen die toch allemaal verkeerd, ze houden ze verkeerd vast en zetten hem niet goed op”. Is dat wijs van ons? Terwijl mondkapjes dragen heel logisch lijkt, bij een virus dat zich via de luchtwegen, dus via de neus en mond verspreidt. Of is het bagatelliseren van een reëel probleem? En hoe komt dat dan? Zijn we niet bang genoeg?
Met mijn kennis van psychologie denk ik dat er verschillende processen tegelijkertijd spelen. Waarschijnlijk zijn we wel degelijk bang, maar willen we die gevoelens niet toelaten omdat we er geen controle over hebben. Het zou te groot, te bedreigend worden. Dat virus kan ineens wel overal zijn, ook bij ons, ook bij onze kwetsbare dierbaren. Misschien gaat het wel helemaal mis? Dat we angst hebben en naar controle zoeken, concludeer ik uit het feit dat we zo fanatiek bezig zijn bij te houden hoeveel mensen positief getest zijn, wie er ziek werden en hoeveel in welke plaatsen. En uit de behoefte om voorraden te hamsteren, zonder ons te verdiepen in wat we dan nodig zouden hebben. Allemaal extra toiletpapier kopen, gewoon omdat het op is. Dat is geen ratio maar gevoel dat spreekt.

Maar mondkapjes willen we nog steeds niet hebben. Want dan geven we toe dat de bedreiging nabij is, ook bij onze collega’s, vrienden en familie zit. We geven liever de buitenwereld de schuld, de Chinezen en Italianen, want die deden niet genoeg om het virus te beperken.

Zorg voor jezelf en je naasten, wees voorzichtig

Als we de verspreiding willen vertragen, kunnen we waarschijnlijk beter niet naar de regering kijken en hopen dat de zorg het oplost. Klappen voor onze zorgverleners is een mooi gebaar, maar als wij beter voor onszelf zorgen en meer persoonlijke maatregelen om sociaal contact te beperken, hebben de zorgverleners daar veel meer aan. En of mondkapjes helpen? In ieder geval creëert dit bewustwording. Het Rode kruis legt uit hoe je ze gebruikt. 

Dit artikel kwam tot stand met de inspiratie van bedrijfsarts Rashied Bakhtali, waarvoor dank. Hij adviseerde nog het volgende filmpje over preventie van besmetting, ook ter bewustwording.